ADJECTIVES – ADVERBS      ( SIFATLAR – ZARFLAR )

1. Adjectives : Sıfatlar

İsimleri niteleyen kelimeler sıfat ( adjective ) dir.

a beautiful picture -  güzel bir resim
the strong horse – güçlü at

Bu cümlelerde picture ( resim ) ve horse ( at ) kelimeleri isimdir. Beautiful ( güzel ) ve strong ( güçlü ) kelimeleri ise sıfattır. Görüldüğü gibi beautiful kelimesi picture kelimesini, strong kelimesi ise horse kelimesini nitelemektedir.

Zamirler ismin yerine kullanılan kelimeler oldukları için sıfatlar tarafından nitelenebilirler.

He is strong, handsome, rich and humble. Güçlü, yakışıklı, zengin ve alçak gönüllüdür.

They are old but excellent. Eski fakat ve mükemmeldirler.

Bu cümlelerde sıfatlar zamirleri nitelemektedirler.

• Türkçede olduğu gibi İngilizcede de sıfatlar, niteledikleri isimlerdenönce gelirler. Tekil, çoğul farketmez.

a good man iyi bir adam
good men iyi adamlar
a beautiful rose güzel bir gül

• Bir isimden önce birden fazla sıfat gelebilir. Sıfatların araları virgül ile ayrılabilir veya virgülsüz de yazılabilir.

a big fat man büyük şişman bir adam
the thin, tall woman uzun, ince kadın

• Renk bildiren iki sıfat arka arkaya geldiği zaman aralarına “and” konur. İkiden fazla renk arka arkaya gelince son iki rengin arasına and konur.

the yellow and red uniform Sarı kırmızı üniforma
a white, blue and green tent. beyaz, mavi ve yeşil ( karışımı ) çadır

• Bir isimden önce birden fazla nitelik sıfatı gelmesi icab ettiği zaman, her zaman olmasa da çoğunlukla dikkat edilen bir sıra vardır. Genel nitelikler özel niteliklerden önce gelir. Aşağıda belirtilen sıra takip edilir, ama bu istisnası olmayan kesin bir kural değildir. Bazen sıralama değişebilir.

Genel mana + büyüklük, küçüklük + yaş, eskilik, yenilik + renk + ait olduğu belde + neden yapıldığı

a beautiful large brand - new yellow British golden spoon.
( güzel, büyük, yepyeni, sarı, İngiliz yapısı, altın bir kaşık )

an old Turkish woman Yaşlı bir Türk kadını
a nice woolen sweater Güzel bir yün kazak

• Sıfatlar genel olarak isimleri nitelemekle beraber bazen fiilleri de nitelerler. Bu fiiller sınırlıdır : be / get / become / seem / appear / look / smell / sound / taste / feel.

Be quiet. Don’t be noisy. Sessiz ol. Gürültücü olma.
The cat is getting wet in the rain. Kedi yağmurda ıslanıyor.
Last night he became ill. Dün gece hasta oldu.
Your coffee tastes wonderful. Kahveniz mükemmel ( lezzeti var ).
The fish smells bad. Bu  balık kötü kokuyor.
You look happy today. Bugün mutlu görünüyorsun.

• İngilizcede sıfatların çoğu hem isimlerden önce gelip sıfat tamlaması yaparlar hem de be, seem, look gibi fiillerden sonra yüklem olarak gelirler.

Örnekler
a fat man şişman bir adam
The man is fat. Adam şişmandır.
easy questions kolay sorular
The questions are easy. Sorular kolaydır.
a sad boy. üzgün bir çocuk
The boy looks sad. Çocuk üzgün görünüyor.

2. Predicative adjectives

Bazı sıfatlar ise sadece predicative ( yüklem ) olarak kullanılırlar. Bu sıfatları isimlerin önüne getiremeyiz. Bu sıfatlardan en çok kullanılanları şunlardır.

asleep, awake, alike, afraid, alive, alone, ashamed, glad, pleased, sorry, upset, elder.

The man is asleep. ( Adam uykuda ) diyebiliriz. Ama asleep man diyemeyiz.

3. Attributive adjectives

Bir de bunların tam tersi olarak yani attributive ( niteleyici ) olarak kullanılan ancak predicative ( yüklem ) olarak kullanılamayan sıfatlar vardır. Bunlar şu sıfatlardır.

chief, main, principal, sheer, utter, mere, only, sole, total

His shoop is on the main street. ( Onun dükkanı ana caddededir ) diyebiliriz. Ama “The street is main” diyemeyiz.

4. Adverbs – Zarflar

Fiilleri niteleyen kelimeler zarf ( adverb ) dir.

I always drive carefully. Daima dikkatli araba kullanırım.
They are speaking angrily. Kızgın kızgın konuşuyorlar.

Bu iki cümlede görüldüğü gibi carefully ( dikkatli bir şekilde ) kelimesi drive ( araba kullanmak ) kelimesini niteliyor, angrily ( kızgın bir şekilde ) kelimesi ise speak ( konuşmak ) kelimesini niteliyor. Hem drive ve hem de speak fiildirler ve onları niteleyen carefully ve angrily is zarftırlar.

I am terribly sorry. Son derece üzgünüm.
The prices are unbelievably low. Fiyatlar inanılmaz derecede düşük.

Bu iki cümlede sorry ( üzgün ) ve low ( düşük ) kelimeleri sıfattır. Kendilerini niteleyen terribly ( son derece ) ve unbelievably ( inanılmaz derecede ) kelimeleri zarftır.

The fat man jumped over the wall surprisingly easily. Şişman adam duvarın üzerinden şaşırtıcı bir kolaylıkla atladı.

The lady speaks very fast. Bayan çok hızlı konuşur.

Bu iki cümlede de easily ve fast zarftır. Bunlar fiilleri niteler. Fakat easily ve fast kelimeleri de yine kendileri gibi zarf olan surprisingly ve very tarafından nitelenirler.

5. Relationships between Adjectives and Adverbs

Sıfatlar ve zarflar arasındaki ilişkiler

Çoğunlukla sıfatların ( adjectives ) sonlarına ( -ly ) takısı getirilerekzarf ( adverb ) elde edilir.

He is a brave boy. Cesur bir çocuktur.
He fights bravely. Cesurca kavga eder.

Bu cümlelerde görüldüğü gibi brave sıfattır ve sonuna -ly getirilerek zarf elde edilmektedir. Aşağıdaki kelimelerde de aynı durum söz konusudur.

Fakat yukarıda bahsedilen kural her zaman geçerli değildir. Dikkat edilmesi ve de ezberlenerek öğrenilmesi gereken istisnai sıfat – zarf durumları vardır.

good ( adjective ) un adverb hali well dir.

Our teacher is a good teacher. Öğretmenimiz iyi bir öğretmendir.
He teaches well. İyi öğretir.

Birinci cümlede “good” ismi nitelerken well fiili nitelendiriyor. Normal kurala göre goodly olması lazım, fakat tamamen farklı bir şekilde well oluyor. Bazı kelimeler ise hem sıfat olarak ve hem de zarf olarak kullanılabilirler. Bunların tamamen ezberlenmesi lazımdır.

Yukarıda belirtilenlerin dışında da hem sıfat hem zarf olarak kullanılabilen kelimeler vardır, ancak en yaygın olanlar yukarıda verilenlerdir.

I want a fast car. Hızlı bir araba istiyorum.
My car must go fast. Arabam hızlı gitmeli.

There is a bus-stop near my house. Evimin yakınında bir otobüs durağı var.
The bus goes near my house. Otobüs evimin yakınından geçer.

Deep rivers are dangerous. Derin nehirler tehlikelidir.
Don’t dive very deep. Fazla derine dalma.

The traffic sign is wrong. Levha yanlış.
People will get it wrong. İnsanlar onu yanlış algılayacaklar.

The wall around the garden is high. Bahçenin etrafındaki duvar yüksek.
The trees near it grow high too. Yanındaki ağaçlar da yükseliyor ( yüksek büyüyor )

• Genelde -ly ile biten kelimeler adverb ( zarf ) olur. Fakat -ly ile biten sıfatlar da vardır. Bunların kindly ( nazikçe ) haricindekilerin adverb ( zarf ) hali yoktur. Bu tip sıfatlara birkaç örnek verelim:

lovely, lively, lonely, lowly, likely, elderly, timely, silly

Bunların adverb ( zarf  ) hali manasını verecek şekilde kullanmak icap eden durumlarda, bu manalara yakın başka adverb ( zarf ) lar kullanılır ya da zarf cümleciği şeklinde anlatılır.

All my friends are friendly. Arkadaşlarımın hepsi candandır.
They behave in a friendly way. Candan davranırlar. ( Canayakın bir şekilde davranırlar )

A new rise in salaries are likely. The government will probably give a rise in salaries. Maaşlarda yeni bir artış muhtemel. Yeni hükümet muhtemelen maaşlara zam yapacak.

Yukarıdaki cümlelerde görüldüğü gibi friendly sıfattır ve zarf hali in a friendly way şeklinde anlatılmıştır. Ve “likely” sıfattır ve zarf hali “probably” olarak anlatılmıştır.

• Tabi hemen şunu da belirtmek lazımdır. Bazı sıfatlar -ly alınca; adverb ( zarf ) olurlar. Fakat bunlar sıfat oldukları zamanki manayı zarf oldukları zaman vermez daha değişik mana verirler.

Mesela;
high yüksek demektir fakat highly yüksek(çe) değil oldukça, ziyadesiyle manasında kullanılmaktadır. Low alçak demektir. Fakat lowly alçak(ça) değil alçak gönüllülükle demektir.

İşte bunun gibi sıfat manası ile zarf manası birbirinden değişik şekillerde mana veren kelimeler vardır ve bunlar dikkate alınmalıdır. Bunların kuralları yoktur. İstisnai durum arzederler ve ezberlenmeyi icap ettirirler. Bunlar genelde aşağıdaki kelimeledir.